Praca na wysokości nie wybacza błędów. Każde niedopatrzenie, źle założony pas czy zły punkt kotwiczenia może skończyć się tragicznie. Właśnie dlatego szelki bezpieczeństwa są kluczowym elementem ochrony indywidualnej i jednym z filarów zapobiegania upadkom z wysokości.
Jednak samo posiadanie sprzętu nie wystarczy. Aby szelki spełniały swoją funkcję i rzeczywiście chroniły użytkownika, muszą być:
- dobrze dobrane do rodzaju pracy i sylwetki
- prawidłowo założone i wyregulowane
- regularnie kontrolowane i konserwowane
- używane zgodnie z aktualnymi normami i przepisami
W tym artykule krok po kroku omówimy wszystkie te aspekty, które są niezbędne do zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa w realnych warunkach pracy.
Czym są szelki bezpieczeństwa i kiedy są wymagane?
Szelki bezpieczeństwa to środek ochrony indywidualnej, które stanowią podstawowy element systemu ochrony przed upadkiem z wysokości.
Ich zadaniem jest:
- przechwycenie osoby podczas spadania
- zatrzymanie jej w pozycji pionowej (lub półleżącej)
- rozproszenie siły działającej w trakcie upadku na większą powierzchnię ciała (uda, biodra, klatka piersiowa)
- uniemożliwienie dalszego spadania lub uderzania o przeszkody
Wymagane są wszędzie tam, gdzie praca odbywa się na wysokości powyżej 1 m i gdzie nie można zastosować barier lub innych zabezpieczeń zbiorowych (np. dachy, rusztowania, słupy, podnośniki), oraz w środowiskach, gdzie ryzyko upadku nie może być całkowicie wyeliminowane.
Zgodnie z Kodeksem pracy oraz rozporządzeniem o ogólnych przepisach BHP, pracodawca ma obowiązek zapewnić i wymagać stosowania szelek w takich sytuacjach.
Jak dobrać szelki bezpieczeństwa?
Dobrze dobrane szelki to podstawa bezpieczeństwa. Oto kilka ważnych aspektów, na które warto zwrócić uwagę:
1. Rodzaj wykonywanej pracy
- praca na dachach - warto wybrać model z pasem biodrowym i punktami bocznymi
- wspinaczka przemysłowa - szelki z punktami na klatce piersiowej
- praca na rusztowaniach - lekkie, oddychające modele, łatwe do zakładania
2. Budowa ciała pracownika
- Szelki muszą być regulowane w kilku miejscach: na udach, klatce piersiowej i w pasie.
- Dobrze dopasowane nie ograniczają ruchu, ale też nie są zbyt luźne.
3. Normy i certyfikaty
Szelki bezpieczeństwa muszą spełniać europejskie normy:
- EN 361 - podstawowa norma dla szelek do ochrony przed upadkiem
- EN 358 - dla systemów do pracy w podparciu (np. z pasem biodrowym)
- EN 813 - dla uprzęży biodrowych stosowanych w dostępie linowym
- EN 1497 - szelki ewakuacyjne (dla ratownictwa)
Zawsze należy sprawdzać oznaczenia CE i numer jednostki certyfikującej. Powinno się unikać produktów nieposiadających dokumentacji technicznej.
Szeroki wybór szelek bezpieczeństwa, który pozwoli na dobranie ich idealnie do wymagań wykonywanej pracy znajdziesz w ofercie naszego sklepu. Serdecznie polecamy!
Jak prawidłowo założyć szelki bezpieczeństwa?
Założenie szelek to nie tylko kwestia wygody, ale także bezpieczeństwa i ochrony życia. Oto instrukcja poprawnego zakładania szelek bezpieczeństwa krok po kroku:
- rozłóż szelki na płasko i upewnij się, że nie są splatane
- włóż ramiona jak do plecaka i upewnij się, że punkt zaczepowy znajduje się na środku pleców (na wysokości łopatek)
- zapnij klamry (pasy udowe - lekko przylegające, nie powodujące ucisku, pas piersiowy - powinien znajdować się na wysokości mostka, pas biodrowy (jeśli występuje) - stabilnie trzymający miednicę)
- dokręć wszystkie paski i wykonaj kilka ruchów, nic nie powinno się przesuwać, ani uciskać
- sprawdź pozycję punktu zaczepowego
Jak konserwować i kontrolować szelki?
Regularna kontrola i odpowiednie przechowywanie to klucz do utrzymania sprzętu w dobrym stanie przez lata. Nawet najlepszej jakości szelki stracą swoją funkcjonalność, jeśli nie będzie się o nie dbało.
Przed każdym użyciem należy:
- sprawdzić taśmy, czy nie ma żadnych przetarć, przecięć i rozwarstwień
- skontrolować klamry, czy nie są zdeformowane
- sprawdzić etykiety i oznaczenia
Czyszczenie:
- szelki należy czyścić wilgotną szmatką, bez detergentów zawierających rozpuszczalniki
- należy unikać zanurzenia w wodzie lub prania w pralce
- należy suszyć w cieniu, w temperaturze pokojowej
Przechowywanie:
- miejsca suche, chłodne, przewiewne
- brak kontaktu z chemikaliami i ostrymi przedmiotami
- najlepiej w worku transportowym
Kontrole i przeglądy
Zgodnie z normą EN 365, co najmniej raz na 12 miesięcy należy wykonać przegląd przez kompetentną osobę.
Kontrola obejmuje:
- stan taśm, szwów, klamer, punktów zaczepowych
- etykiety (czytelność, kompletność)
- sprawdzenie daty produkcji
Przepisy, normy i odpowiedzialność
Pracodawca:
- ma obowiązek zapewnić odpowiednie środki ochrony indywidualnej
- musi zapewnić ich kontrolę, szkolenie użytkowników oraz ewidencję ŚOI
- musi eliminować ryzyko wszędzie tam, gdzie to możliwe, a jeśli się nie da, powinien stosować zabezpieczenia indywidualne
Kluczowe akty prawne:
- Norma EN 361 - szelki chroniące przed upadkiem.
- Norma EN 358 - szelki do pracy w podparciu.
- Norma EN 813 - uprząż biodrowa.
- Norma EN 1497 - szelki ewakuacyjne.
- Norma EN 365 - wymagania ogólne dotyczące użytkowania ŚOI.
Najczęstsze błędy użytkowników - tego należy unikać
- Zakładanie szelek tył na przód lub skręconych pasów.
- Używanie zużytego lub uszkodzonego sprzętu.
- Brak wiedzy o punkcie kotwiczenia - nieprawidłowe wpięcie.
- Brak znajomości instrukcji producenta.
Podsumowanie
Szelki bezpieczeństwa to sprzęt, od którego może zależeć Twoje życie. Ich skuteczność zależy od:
- prawidłowego doboru
- poprawnego zakładania
- regularnej konserwacji i kontroli
Tylko świadome podejście do ochrony indywidualnej daje nam poczucie bezpieczeństwa, pod warunkiem, że sprzęt jest używany zgodnie z jego przeznaczeniem i obowiązującymi normami.
Zapraszamy do naszego sklepu internetowego, gdzie znajdziesz szeroki wybór szelek bezpieczeństwa renomowanych producentów – zarówno dla profesjonalistów, jak i okazjonalnych użytkowników.
Sprawdź naszą ofertę tutaj: Zobacz szelki bezpieczeństwa.
Źródła:
https://lexlege.pl/bhp/paragraf-105/
https://lexlege.pl/kp/art-207/
https://lexlege.pl/kp/art-237-6/
https://lexlege.pl/rozporzadzenie-ministra-pracy-i-polityki-socjalnej-w-sprawie-ogolnych-przepisow-bezpieczenstwa-i-higieny-pracy/
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-UE/rozporzadzenie-2016-425-w-sprawie-srodkow-ochrony-indywidualnej-oraz-68626874
